Tand(anatomie)

Uit welke onderdelen bestaat een tand of kies?

  • (Tand)kroon: Dit is het bovenste deel van de tand of kies wat boven het tandvlees uitsteekt. Normaal gesproken is dit het enige zichtbare gedeelte van de tand. De vorm van de kroon bepaalt de functie van de tand of kies. Snijtanden zijn scherp en beitelvormig om voedsel mee af te bijten. Kiezen hebben een breed en knobbelig oppervlak om voedsel te vermalen en hoektanden zijn een mix van deze twee vormen.
  • Glazuur: de buitenste laag van de tand. Glazuur is het hardste, meest gemineraliseerde weefsel in het lichaam. Onder invloed van zuren die door bacteriën in de mond gevormd worden kan het glazuur oplossen, waarna gaatjes kunnen ontstaan.
  • Tandbeen (dentine): de laag onder het glazuur en vormt de rest van de stevige basis. Tandbeen is geliger en ook wat minder hard dan glazuur. Als het tandbederf door het glazuur is heen gedrongen, wordt vervolgens het tandbeen aangetast en verloopt het proces ook sneller. Het tandbeen bevat miljoenen minuscule buisjes (tubuli) die rechtstreeks naar de pulpa (zenuw) leiden. Bij blootliggende tandhalzen is deze geleiding goed te voelen bij bijvoorbeeld kou.
  • Wortel: het deel van de tand of kies dat in het bot ligt ingebed. De wortel maakt ongeveer twee derde van de tand uit en houdt de tand of kies op zijn plaats en is gemaakt van tandbeen.
  • (Wortel)cement: Een tand of kies zit met een heleboel kleine vezeltjes vast aan het kaakbot. Deze vezeltjes zitten weer vast aan het cement op de wortel.
  • Wortelkanaal: Een tandwortel is hol van binnen en bevat een of meerdere kanalen, de zogenaamde wortelkanalen. In deze kanalen bevindt zich de 'pulpa' en bij een wortelkanaalbehandeling worden deze wortelkanalen schoongemaakt en gevuld.
  • Pulpa: het zachte weefsel dat zich binnen in alle tanden en kiezen bevindt. De pulpa (ook wel tandmerg genoemd) bevat zenuwen en bloedvaatjes. Als het tandbederf in de buurt van de pulpa komt, ontstaat meestal kiespijn. De pulpa bevat ook cellen die tandbeen kunnen aanmaken en deze spelen een belangrijke rol bij de ontwikkeling van een tand of kies.
  • Pulpakamer: De wortelkanalen komen bij elkaar in de pulpakamer. Bij kinderen en jong volwassenen zijn de wortelkanalen breed en is de pulpakamer groot. Gedurende het leven zullen deze steeds kleiner worden doordat er vanuit de pulpa nieuw tandbeen wordt afgezet tegen de wanden. Bij wortelkanaalbehandeling is een goede toegang tot de pulpakamer essentieel om van daaruit de kanalen te kunnen vinden en behandelen.
  • Wortelpunt (apex): Dit is het uiteinde van een wortel van de tand of kies. Een belangrijke structuur voor de tandarts omdat via dit uiteinde bacteriën het lichaam kunnen binnendringen en een ontsteking veroorzaken. Daarom zal bij een wortelkanaalbehandeling gepland worden om het wortelkanaal tot bijna bij de wortelpunt te reinigen en vullen. Of via een chirurgische benadering de wortelpunt van buiten af te verwijderen en/of te af te sluiten.